Na świecie występuje ok. 860 gatunków kleszczy, w Polsce jest ich około 20.
Kleszcze przenoszą liczne patogeny, które wywołują groźne choroby u ludzi i zwierząt.
Można je spotkać we wszystkich typach środowisk.
Jakie gatunki kleszczy są szczególnie istotne i stanowią dla nas największe zagrożenie?
Na to pytanie znajdziesz odpowiedź w tym artykule.
Kleszcz pospolity
Bezdyskusyjnie pod względem wielkości populacji oraz rozmiaru zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt domowych, kleszcz pospolity jest najgroźniejszym gatunkiem tych pajęczaków w naszym kraju, dlatego zaczniemy od niego.
Kleszcz pospolity, inaczej Ixodes ricinus, to gatunek, który w Europie Środkowej i Zachodniej ma największe znaczenie medyczne oraz epidemiologiczne, gdyż jest przenosicielem:
- wirusa kleszczowego zapalenia mózgu,
- krętków boreliozy,
- pierwotniaków wywołujących choroby zwierząt – Babesia canis i B. capreoli
- licznych bakterii,
- riketsji gorączki Q i anaplasmozy granulocytarnej,
- pałeczek durowych
Najłatwiej spotkać go miejscach wilgotnych, zalesionych, wzdłuż ścieżek leśnych i szlaków dzikich zwierząt, ale jest również obecny w parkach i na skwerach. Nie spotkamy go w suchych lasach sosnowych z piaszczystym podłożem.
Kleszcz pospolity atakuje zarówno ludzi jak i zwierzęta.
Sytuację pogarsza fakt rosnącej z roku na rok populacji kleszcza pospolitego, na co wpływ mają łagodne zimy i brak dłuższych okresów z temperaturą poniżej -10°C.
Dzięki temu pasożyty przeżywają zimę, a nawet często pozostają przez cały rok aktywne i nie zapadają w stan tzw. diapauzy.
W czasie swojego życia bytują na kilku żywicielach, dlatego mogą być wektorem nawet kilku patogenów jednocześnie. Chorobotwórcze drobnoustroje przekazują także sobie nawzajem – np. samiec – samicy, samica – larwom.
Właśnie dlatego nie powinniśmy bagatelizować zagrożenia, zwłaszcza teraz wiosną, gdy notuje się podwyższoną aktywność kleszcza pospolitego.
Kleszcz łąkowy
Jak pewnie wiecie w mediach najgłośniej jest na temat kleszcza pospolitego, jednak istnieje jeszcze drugi gatunek, który jest także niebezpieczny dla człowieka – kleszcz łąkowy (dermacentor reticulatus). To gatunek najchętniej zamieszkujący łąki graniczące ze zbiornikami wodnymi i lasy mieszane, tereny leśne i doliny rzek. Unika terenów bagiennych. Najwięcej kleszczy tego gatunku spotkamy w północno-wschodnich rejonach, natomiast nie bądźcie zdziwieni, jeśli spotkacie go w nawet w Polsce południowo wschodniej – obecnie gatunek ten rozszerza swoje osiedlenie ze względu na ogólne zwiększenie się ilości jeleni, najczęściej atakowanych przez nich zwierząt.
Co jednak bardziej powinno nas martwić jest fakt, że pajęczaki te przystosowują się do zasiedlania suchych i silnie nasłonecznionych miejsc takich jak sady, łąki. Mając to na uwadze, należy zachować ostrożność nawet podczas prozaicznego spaceru. Najczęściej atakuje średnie i duże zwierzęta, np. łosie i jelenie i na te mniejsze np. zające (wtedy jako nimfy).
Kleszcz łąkowy jest wektorem takich chorób jak:
- KZM (kleszczowe zapalenie opon mózgowych)
- babeszjoza
- anaplazmoza
- tulermia
Oprócz wyżej wymienionych w naszym kraju możemy także usłyszeć o kleszczu tajgowym, kleszczu gryzoni, jeżowym, psim i wędrownym.
Do gromady kleszczy należą także obrzeżki – obrzeżek gołębi, obrzeżek polski i nietoperzowy.
Sporo tego, prawda?
Najważniejsze jest, by być świadomym jak niebezpieczne mogą być kleszcze i by w miarę możliwości skutecznie się przed nimi zabezpieczać oraz odpowiednio i szybko reagować w momencie zauważenia pasożytów w skórze.
Im szybciej wyciągniemy kleszcza, tym lepiej. Do usuwania kleszczy warto użyć bezpiecznych i sprawdzonych narzędzi, jak zestaw Kick the Tick expert, który zawiera aplikator do zamrażania kleszczy i przyrząd do ich usuwania ze skóry. Dzięki temu zestawowi usuniesz kleszcza szybko i bezpiecznie.